Z okazji przypadającej na 18 maja 2016 r. 72 rocznicy walk o Monte Cassino, 15 maja 2016 r. w kościele Różańca Świętego odprawiona została uroczysta Msza św. za poległych w bitwie towarzyszy broni. Mszę Świętą koncelebrował ksiądz Andrzej Sowa, proboszcz parafii Różańca Świętego w asyście księdza Pawła Nyrka. W godzinach popołudniowych w Klubie SPK odbyło się uroczyste zebranie, na którym odśpiewano hymny: Polski i Kanady. Po zakończonym zebrania Henry Lang, prezes edmontońskiego Koła SPK zaprosił zebranych do wspólnego uroczystego obiadu żołnierskiego. Niedzielne uroczyste obchody zakończył koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Zespołu „Zayazd”
Monte Cassino to malownicze wzgórze o wysokości niewiele ponad 500 m npm w Apeninach Środkowych, pomiędzy Rzymem i Neapolem. U jego podnóża powstało miasto Cassino, a na szczycie stoi klasztor Benedyktynów. Któż z nas nie zna pieśni „Czerwone maki na Monte Cassino”
Dlaczego dla nas Polaków Monte Cassino to miejsce tak znaczące?
Dokładnie 72 lat temu w maju 1944 roku General Władysław Anders przyjął propozycje zdobycia klasztoru i wzgórza od dowódcy 8 Armii Brytyjskiej kierując się następującymi motywami:
-wzgórze zajęte przez Niemców znane było jako nie do zdobycia.
-będzie to pierwsza rozprawa żołnierza polskiego z najlepszym żołnierzem niemieckim –od pamiętnego września 1939.
-próba jego zdobycia zada kłam propagandzie sowieckiej, że armia polska na zachodzie nie jest w stanie podjąć zwycięskiej walki z armią niemiecką.
-zdobycie wzgórza podniesie ducha narodu.
Kierunek na Rzym zamykała Sprzymierzonym od Adriatyku do Morza Tyrreńskiego 10 Armia niemiecka. Niemcy dysponowali 230-oma działami, z czego co najmniej 150 przeznaczyli do bezpośredniej obrony wzgórza na Monte Cassino.
Początek natarcia przypadł na noc z 11 na 12 maja 1944 roku. Walka o klasztor i wzgórze była niezwykle ciężka. Wzgórze zdobywano przez siedem dni. Walki w okolicy miasteczka toczyły się przez poprzednie 22 dni. Bitwa o twierdzę była bitwą, w której żołnierz polski wykrwawił się najwięcej.
Kiedy nadeszło zwycięstwo, gen. H. Aleksander – dowódca wojsk Sprzymierzonych we Włoszech – pisał w depeszy do dowódcy Armii Brytyjskiej – gen. O. Leese: „Jest to dzień chwały dla Polski. Oddaję honory polskiemu sztandarowi, powiewającemu dumnie z klasztoru-fortecy.
Naczelny Wódz – Generał Broni K. Sosnowski pisał miedzy innymi „ Nie zardzewiał miecz polski, lecz lśni jego ostrze w słońcu historii, która pisze wyroki ludziom i narodom.
A sam gen. Anders? – Tuż po bitwie powiedział do swoich żołnierzy: „ W tej chwili świat cały rozgłasza imię Polski. Swoim czynem żołnierskim zadaliśmy kłam wszystkim , Wandom, : i tej z Berlina , i tej z Moskwy…”
Po wojnie Gen. Anders osiedlił się w Londynie, gdzie zmarł w 1970 r., dokładnie w 26 rocznicę bitwy pod Monte Cassino. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym pod Monte Cassino. Jego żołnierze i wszyscy, których wyprowadził z ZSRR uważali go za wybawcę i męża opatrznościowego.
Władze PRL odebrały mu stopień generała i polskie obywatelstwo, które przywrócono mu pośmiertnie w 1989 r.
20 grudnia 2006 r. polski Senat przyjął jednogłośnie uchwałę ustanawiającą rok 2007 rokiem generała Władysława Andersa.
Monte Cassino jest symbolem zarówno patriotyzmu jak i tragedii Polaków wywiezionych w latach 1939-1941 w głąb Związku Sowieckiego, do łagrów pracy przymusowej.
Jest symbolem nieugiętej walki narodu o wolność i niepodległość. Właśnie Ci ludzie, którzy przeszli gehennę na Syberii, w gułagach, i na kazachskich stepach, na stokach Monte Cassino dali wyraz ich niezłomnemu przywiązaniu do Polski.
Bitwa o Monte Cassino stała się na zawsze ważną częścią polskiej historii i polskiego dziedzictwa narodowego.
Każdego roku pod Monte Cassino przybywa wielu naszych rodaków by oddać hołd polskim żołnierzom tutaj poległym i pochowanym na wojskowym cmentarzu. Wśród odwiedzających cmentarz pod Monte Cassino znajdują się towarzysze broni, członkowie Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie. Cmentarz polskich żołnierzy ozdabiają wykute w kamieniu sentencje „Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie” oraz „Za naszą i waszą wolność my żołnierze polscy oddaliśmy Bogu ducha, ciało ziemi włoskiej, a serca Polsce. Z głębokim szacunkiem i najwyższym uznaniem wspominamy bohaterstwo polskich żołnierzy i oficerów walczących pod Monte Cassino, i o niepodległą Ojczyznę w okresie II wojny światowej, niektórzy są jeszcze wśród nas po dzień dzisiejszy, kontynuując zaszczytną patriotyczną działalność społeczną.
Zdjecia i tekst przygotował: Z. Cynar, Polonia Edmonton News
