W nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku doszło do wybuchu Powstania Listopadowego, do którego doprowadziło łamanie konstytucji nadanej przez Rosjan Królestwu Kongresowemu: wprowadzenie cenzury, zakaz zgromadzeń i jawnych obrad Sejmu. Szerzyły się aresztowania wolnomularzy, filomatów i filaretów. Bezpośrednim impulsem były zwycięskie rewolucje Francuzów i Belgów, którzy obalili króla i ogłosili niepodległość latem 1830 r. oraz decyzja cara o mobilizacji wojsk polskich, które mogły być wysłane na Zachód. Po nieudanym ataku na Belweder, którego celem było pojmanie księcia Konstantego, znienawidzonego namiestnika i brata cara, podchorążowie pod wodzą Piotra Wysockiego z pomocą ludu Warszawy zdobyli Arsenał. Od początku powstania ujawniły się fatalne w skutkach różnice pomiędzy radykałami a zwolennikami status quo i rokowań z Rosją. Zaproponował je generał Józef Chłopicki – Wódz Naczelny, po tym jak po długich sporach wyłoniono Rząd Tymczasowy z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim na czele. Car odpowiedział wprowadzeniem stanu wojennego i mobilizacją korpusu interwencyjnego. Polski Sejm ogłosił wtedy powstanie narodowe przeciwko Rosji, detronizując Mikołaja I w styczniu 1831 r. Przeciwko 150 tysiącom polskich żołnierzy stanęło 200 tysięcy Rosjan. Ich marsz na Warszawę powstrzymała bitwa pod Olszynką Grochowską 25 lutego, po której dyktatorem został generał Jan Skrzynecki. Nie wykorzystał jednak atutu zaskoczenia zyskanego po śmiałych i zwycięskich atakach generała Ignacego Prądzyńskiego, a także osłabienia carskiej armii wywołanej epidemią cholery. Punktem zwrotnym stała się klęska powstańców pod Ostrołęką 26 maja. Poddali Warszawę po ataku 6 września. Twierdza w Zamościu, ostatnie miejsce polskiego oporu, padła 21 października. Rosja rozpoczęła wielkie represje: zlikwidowała polskie wojsko, resztki niezależnej polskiej administracji, wyższe szkolnictwo. Nałożyła kontrybucję i rozpoczęła budowę cytadeli, skąd wymierzone były w Warszawę rosyjskie armaty. Skutkiem powstania była Wielka Emigracja. Do Polski nigdy nie wrócili liczni arystokraci, oficerowie, żołnierze, artyści – w tym Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Poetycką wizję powstania przedstawił w „Reducie Ordona” Mickiewicz, w „Sowińskim w okopach Woli” – Słowacki, zaś w „Warszawiance” i „Nocy listopadowej” – Stanisław Wyspiański, o czym powinniśmy pamiętać.

Bogdan Koral Konikowski

W nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r., w tym samym czasie, kiedy NKWD mordowało polskich jeńców wojennych i więźniów, ich rodziny stały się ofiarami masowej deportacji w głąb ZSRR na Syberie. Decyzję o kolejnej wielkiej wywózce Rada Komisarzy Ludowych podjęła 2 marca 1940 r. Akcję wysiedlania władze sowieckie rozpoczęły w nocy z 12 na 13 kwietnia 1940 r. Jej ofiarami stały się głownie rodziny polskich jeńców rozstrzeliwanych właśnie przez NKWD w Katyniu, Charkowie i Kalininie oraz najbliżsi mordowanych w tym samym czasie polskich obywateli, przetrzymywanych w więzieniach sowieckich. Zdecydowaną większość deportowanych skierowano do Kazachstanu, gdzie zesłańców czekała niewolnicza praca, nędza, choroby i głód. W sumie w wyniku deportacji dokonanej w kwietniu 1940 r. z ziem wschodnich RP wywieziono około 61 tys. obywateli polskich. Piosenka: „Modlitwa Obozowa”, Bernard Ładysz nr 25.

Celem sowieckich deportacji była eksterminacja elit oraz ogółu świadomej narodowo polskiej ludności, miały one rozbić społeczną strukturę, dostarczając jednocześnie totalitarnemu sowieckiemu imperium siłę roboczą. Liczba wszystkich ofiar wśród obywateli polskich, którzy w latach 1939-1941 znaleźli się pod sowiecką okupacją, do dziś nie jest w pełni znana. Uważa się, że w ciągu niespełna dwóch lat władzy sowieckiej na ziemiach zabranych Polsce represjonowano w różnych formach – od rozstrzelania, poprzez więzienia, obozy i zsyłki, po pracę wpół przymusową – ponad 1 milion osób, a więc co dziesiątego obywatela Rzeczypospolitej, który mieszkał lub znalazł się na tym terytorium. Nie mniej niż 30 tys. osób zostało rozstrzelanych, a śmiertelność wśród łagierników i deportowanych szacuje się na 8-10 proc., czyli zmarło zapewne 90-100 tysięcy osób. Związek Sowiecki, uczestnicząc wspólnie z III Rzeszą w rozbiorze Polski, zajął w 1939 r. obszar o powierzchni ponad 190 tys. km kw. z ludnością liczącą ok. 13 mln osób. Wśród nich było około 5 milionów Polaków, pozostali to Ukraińcy, Białorusini i Żydzi. Ocaleni nie ukrywają, że Bóg umieścił ich pośród tych szczęśliwych. Ich wspomnienia to świadectwo barbarzyństwa i okrucieństwa ówczesnego systemu komunistycznego. Nr 1, „Jak długo w sercach naszych”

Sybiracy dzisiaj, a jest ich już coraz mniej, też w naszej Polonii, należą do tej cząstki społeczeństwa, która przez trudne i ciężkie losy życia stała się najbardziej patriotyczną. Na zesłaniu doświadczyli, co znaczy kochać Ojczyznę – Polskę i tęsknić za nią. Bóg pozwolił im wydostać się z tego ziemskiego piekła – by uczyli miłości do Ojczyzny nas wszystkich, a zwłaszcza najmłodsze pokolenie. Dowody okrucieństwa zbrodniczego systemu komunistycznego powinny pobudzać w młodym pokoleniu zachętę do działania przeciwko niesprawiedliwości, okrucieństwu i przemocy. Sybiracy są żywym świadectwem martyrologii narodu, ale też siły i woli przetrwania, które powinny być cenną lekcją historii i patriotyzmu dla obecnych i przyszłych pokoleń Polaków. Oto lista zyjacych w Edmonton Sybirakow:

Władysław Szwender, Stanisław Różnicki i Janina Różnicki, Tosia Leszczyńska, Lila Wasylkiewicz, Marysia Borowiecka, Kasia Moratto, Amelia Kubok, Kazia Midegs, Irena Sosnowska, Czesław Kuczkowski, bracia Wilhelm i Emanuel Chodkiewicz ich siostry Emma Sawicka i Janina Muszyńska, Eugenia Szklarz, Halina Seifried, Maria Andrzejewska, Ewa Lubieniecka, Franciszek Leszczyński, Józefa, Józef i Bronisław Bereźnicki, Józef Kiryluk, Czesława Kadela, Bronisława Stelmaczonek oraz Stasia Mazurek (siostra Broni Stelmaczonek).i Cecylia Kokorowska.

W życiu człowieka, społeczeństwa, narodu istnieją wydarzenia, które w sposób szczególny kształtują pamięć o nich i stają się punktem odniesienia, symbolem i źródłem w nauce i wychowaniu. Budują tożsamość narodu. Dzisiaj mamy obowiązek pielęgnowania tego wszystkiego, co się zdarzyło, z czego wyrastamy, co było krwią bliznami i cierpieniem. To wszystko musimy włączyć w teraźniejszość i w wielkie dzieło dążenia do przyszłości.

W kwietniu w szczególny sposób pielęgnuje sie pamięć o zbrodni katyńskiej. 80 lat temu 3 kwietnia 1940 roku funkcjonariusze NKWD rozpoczęli masowe egzekucje polskich jeńców wojennych. W ciągu następnych sześciu tygodni Rosjanie zamordowali strzałem w tył głowy blisko 22 tys. naszych rodaków, w tym ponad 14 tys. oficerów wojska i policji. Jeńców przewożono do miejsc kaźni, gdzie funkcjonariusze NKWD zabijali ich strzałem w tył głowy. Rosjanie mordowali ich głównie nocą. Skazanym wiązano z tyłu ręce sznurkiem, a na głowę zakładano worek wypełniony trocinami. Ciała wywożono ciężarówkami i grzebano w masowych mogiłach. Likwidację polskich oficerów NKWD prowadziła równolegle z rozstrzeliwaniem 7305 Polaków przetrzymywanych na obszarze przedwojennych wschodnich województw Rzeczypospolitej.

W Polsce Katyń okrył żałobą tysiące rodzin, którym dopiero dziś wolno uczcić pamięć zmarłych. A w skali całego narodu jest to także sprawa bolesnej i dotkliwej straty w dziedzinie nauki i kultury. Przypomina się młodszym pokoleniom w kraju gehennę profesorów, wywiezionych podstępnie przez hitlerowców do obozu koncentracyjnego. Podkreśla się przy różnych okazjach ciosy, jakie poniosła nauka, sztuka i kultura polska w czasie ostatniej wojny. Ale w tym rachunku oficjalnie pomijano do roku 1990 tych wszystkich, którzy zginęli z rozkazu Stalina w Katyniu i innych, w wielu przypadkach wciąż nieznanych miejscach zagłady. W Rosji pomordowano kwiat inteligencji polskiej, najwartościowszą substancję biologiczną narodu.

Wśród oficerów, którzy ponieśli smierc w Katyniu lub przepadli bez śladu, było: dwunastu generałów, koło trzystu pułkowników i podpułkowników, około pięciu set majorów, dwa i pół tysiąca kapitanów, przeszło pięć tysięcy poruczników i podporuczników. Ci najniżsi rangą byli przede wszystkim oficerami rezerwy. Niektórzy mieli tytuły naukowe, byli docentami lub profesorami uniwersytetów. Ale i wśród oficerów zawodowych było wielu wybitnych specjalistów poszczególnych broni i instytutów wojskowych. W Katyniu zamordowany został kontradmirał Ksawery Czernicki, pionier budownictwa okrętowego. Jego los podzieliło kilku specjalistów marynarki wojennej.

Przywróćmy  pamięć o zmaganiach polskiego narodu, o którym zmarły w kwietniowy wieczór sw. Jan Paweł II napisał:
„Jestem synem narodu, który przetrwał najstraszliwsze doświadczenia dziejów, którego sąsiedzi wielokrotnie skazywali na śmierć – a on pozostał przy życiu i pozostał sobą. Zachował własną tożsamość  i zachował pośród rozbiorów i okupacji własną suwerenność jako naród – nie biorąc za podstawę przetrwania jakichkolwiek innych środków fizycznej potęgi jak tylko własną kulturę, która okazała się w tym przypadku potęgą większą od tamtych potęg”.

Dzień Pamięci “Żołnierzy Wyklętych” W dniu 1 marca po raz dziewiąty obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci “Żołnierzy Wyklętych”, który został ustanowiony przez Sejm RP w 2011 roku z inicjatywy śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Data 1 marca nawiązuje do tragicznych wydarzeń z 1951 roku, kiedy to wykonano wyroki śmierci na kierownictwie IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.  1 marca 1951 w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie zamordowano Łukasza Cieplińskiego, Adama Lazarowicza, Mieczysława Kawalca, Józefa Rzepkę, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego i Karola Chmiela. Tego dnia Instytut Pamięci Narodowej organizuje w całej Polsce uroczystości, wykłady i pokazy filmów poświęcone Żołnierzom Wyklętym – Niezłomnym. Ojciec Święty w 1994 roku powiedział:”Trzeba wspomnieć wszystkich, zamordowanych rękami także polskich instytucji i służb bezpieczeństwa pozostających na usługach systemu przyniesionego ze wschodu. Trzeba ich przynajmniej przypomnieć przed Bogiem i historią, aby nie zamazywać prawdy naszej przeszłości, w tym decydującym momencie dziejów” 

• Kowalski, Bohaterowie z dołów śmierci, wyd. PWN

Od lat toczy się dyskusja, czy z chwilą zakończenia II wojny światowej (a nawet wcześniej – w roku 1944) na ziemiach polskich wybuchło nowe powstanie zbrojne, tym razem o zdecydowanie antykomunistycznym charakterze. Jeżeli przyjąć tezę o kolejnej walce powstańczej jako najlepiej oddającej charakter ówczesnego oporu, to należałoby uznać ją za najdłuższy polski zryw niepodległościowy. Za takim ujęciem problemu przemawiają skala i zakres walki powojennego podziemia z aparatem komunistycznym.

Z pewnością nie była to wojna domowa – taką tezę szerzyli przez lata propagandziści Polski Ludowej. Przyjęcie jej byłoby równoznaczne z twierdzeniem, że polscy komuniści działali samowolnie, bez sowieckiej inspiracji i pomocy. Tymczasem było zupełnie inaczej.

Faktem jest, że żołnierze podziemia niepodległościowego, zwanego też poakowskim (drugą konspiracją), mieli jasno sprecyzowany cel: odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności państwowej. Plan ten nie zmienił się od 1939 roku, gdy jej przywrócenie stało się głównym hasłem manifestu Polskiego Państwa Podziemnego.

Do tego celu nawiązywały struktury cywilne i wojskowe świetnie zorganizowanego ruchu oporu. O wolną Polskę przez lata walczyły z bronią w ręku Armia Krajowa (AK, wcześniej Służba Zwycięstwu Polski – SZP i Związek Walki Zbrojnej – ZWZ) oraz wiele innych organizacji zbrojnych. Część z nich uległa później scaleniu z AK.

Za tezą o antykomunistycznym powstaniu przemawiają także liczby. Łącznie w latach 1944–1956 w podziemiu niepodległościowym w różny sposób działało od 120 do 180 tys. ludzi. Wiosną 1945 roku na ziemiach polskich, których granice wytyczyła w Jałcie tzw. Wielka Trójka, w regularnych oddziałach leśnych służyło nawet 17 tys. żołnierzy. Przyjmuje się, że w połowie tego roku funkcjonowało ponad 340 oddziałów zbrojnych różnej wielkości! Co więcej, według zawyżonych danych w maju 1945 roku liczebność „band” – jak komunistyczna propaganda określała oddziały partyzanckie – wynosiła aż 29,5 tys. ludzi. 19 stycznia 1945 roku gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał rozkaz o rozwiązaniu AK, motywując swą decyzję zmieniającymi się realiami okupowanej Polski – wróg, z którym rodzime podziemne wojsko walczyło przez lata, przestał być już realnym zagrożeniem. Jeszcze tego samego styczniowego dnia, gdy rozwiązaniu uległa AK, Okulicki wydał tajny rozkaz nakazujący dalszą działalność w konspiracji, której ostatecznym celem miała być, jak to ujął, „odbudowa niepodległości”. Apelował też o utrzymanie łączności z jego osobą, a także działanie za wiedzą Delegata Rządu i w porozumieniu z nim. Żołnierzy podziemia – niezależnie od ich przekonań politycznych – przedstawiano jako „wywrotowców” i „terrorystów”, próbujących zakłócić rzekomo normalne życie „ludu pracującego miast i wsi”. Gdy w maju 1945 roku, przynajmniej pozornie, umilkły strzały w wyzwolonej spod jarzma Niemców Europie, Władysław Gomułka nie wyobrażał sobie walki z „siłami reakcji” bez pomocy Armii Czerwonej. Ponad miesiąc później, 18 czerwca, w czasie rozmów z przewodniczącym PSL Stanisławem Mikołajczykiem, towarzysz „Wiesław” kategorycznie stwierdził: Może jeszcze padnie nowych kilkuset ludzi lecz to nas nie przestraszy. Zniszczymy wszystkich bandytów reakcyjnych bez skrupułów. Możecie jeszcze krzyczeć, że leje się krew narodu polskiego, że NKWD rządzi Polską, lecz to nie zawróci nas z drogi. Cześć Żołnierzom Wyklętym.

Bogdan Koral Konikowski

W miniony poniedziałek, 17 lutego w naszej Prowincji obchodzony byl Dzień Rodziny. Święto zostało ustanowione w 1990 roku z inicjatywy Dona Getty ówczesnego premiera Alberty, aby zwrócić uwagę na problemy związane z podstawową komórką społeczną, a także podkreślić znaczenie polityki prorodzinnej. Dzień Rodziny to święto państwowe w Republice Południowej Afryki, w kanadyjskich prowincjach: Alberta, Kolumbia Brytyjska, Saskatchewan i Ontario , w amerykańskich stanach Arizona i Nevada w Wietnamie, w Australii i w Tajlandii.

Jakie w dzisiejszych czasach jest podejście do rodziny można przytoczyć na przykładzie dyskusji na ten temat w polskiej prasie katolickiej.

Jedna z młodych dziewcząt pisze w ten sposób: “Nieraz już słyszałam i to zarówno w okresie uczęszczania na katechizację, jak i przy innych okazjach w kościele, że obowiązkiem tych, którzy wchodzą w związek małżeński, jest dawanie początku nowemu życiu. Teraz, kiedy jestem starsza i mam w planie nie za długo wyjść za mąż, przypominam sobie to wszystko, co słyszałam na ten temat. Nie ze wszystkim jednak umiem się pogodzić. Między innymi budzi we mnie sprzeciw to, że małżeństwo ma być ni mniej ni więcej, taką sobie “fabryką” ludzi. A gdzie przy tym wszystkim miejsce na miłość dwojga młodych ludzi? Na rozrywkę? Na jakieś dalsze podróże? Nie poruszam już takich spraw, jak koszty związane z kształceniem dzieci, które prawie z roku na rok stają się coraz większe. (. .)”

Na list dziewczyny odpowiada ksiądz tymi słowami: „ List Twój przypomniał mi rozmowę, jaką stosunkowo niedawno miał jeden z księży w Polsce w czasie tzw. kolędy, z młodym małżeństwem. Przy pewnej okazji rozmowa ta została powtórzona na łamach polskiej prasy katolickiej i dzięki temu mogę ją przytoczyć w formie przykładu. Otóż ów duszpasterz widząc w wózeczku małe dziecko, bardzo delikatnie napomknął, że kiedy w przyszłości odwiedzał będzie w podobnych okolicznościach ich dom, nie jest wykluczone, że wówczas rodzina ich będzie większa. Na te słowa natychmiast odpowiedziała w imieniu młodej matki starsza pani, zapewne babcia tego niemowlęcia: “0, proszę księdza, co to, to nie. To nie ma sensu. Wystarczy im jedno. Ja miałam czworo i wiem ile to kosztuje. Niech sobie użyją życia. Są przecież młodzi!” A inna kobieta — stwierdził ten sam autor — matka czworga dzieci, temu samemu księdzu żaliła się: “Gdy chodziłam z trzecim dzieckiem, cała rodzina mnie wyśmiewała, a moja matka wprost mówiła, że jestem stuknięta. Bronił mnie tylko mąż, na szczęście”.

Tutaj w Ameryce, z tymi sprawami zdaje się być jeszcze gorzej. Podobno dość często zdarzają się takie przypadki, że rodzinie z trójką albo czwórką dzieci trudno jest wynająć mieszkanie. Siwowłose właścicielki wprost oświadczają, że skoro mają “aż tyle” dzieci, one by zniszczyły dom, więc mieszkania nie wynajmie. Od jakiegoś więc czasu nawet w rodzinach katolickich dzieje się coś niedobrego w związku z dzietnością małżeństw. Tak jest w Europie Zachodniej, tak zaczyna być także w Polsce, a już szczególnie w Ameryce: młode małżeństwa nie chcą mieć dzieci. Również tutaj udziela się taki sam sposób myślenia, że dzieci młodemu małżeństwu przeszkadzają. Rezultatem tego zjawiska jest to, że wiele krajów świata zbliża się do zerowego przyrostu naturalnego. Oznacza to, że liczby urodzeń w nich i zgonów wkrótce się wyrównają. Niemcy w tej chwili już nie tylko, że w ogóle nie maja przyrostu naturalnego, lecz zmniejsza się tam ludność, ponieważ Niemki również nie chcą mieć dzieci. Gwałtownie starzeje się także Ameryka wskutek spadku liczby urodzeń. W oparciu o specjalistyczne badania prowadzone od dłuższego czasu wynika, że — ogólnie rzecz biorąc — rozrodczość spada w świecie głównie z dwóch powodów. Jednym z nich jest to, że młodzi małżonkowie pod względem charakterów nie są wychowani i dlatego boją się, by ich dzieci nie były takie same, lub jeszcze gorsze od nich. W ten właśnie sposób odpowiedziały kiedyś w Stanach Zj. przy stoliku w kawiarni trzy młode damy komuś, kto zaniepokojony spadkiem urodzeń w USA spytał, jak one tłumaczą przyczynę niechcenia dzieci. Jedna z nich odpowiedziała: “Któżby chciał reprodukować takich ludzi jak my? (…) Nie chcemy więcej takich jak my, bo my sami siebie nie znosimy”. Odpowiedź drugiej pani była podobna:

“Nie chcę mieć dzieci podobnych do mojego chłopca. Nie razi mnie wprawdzie jako mój chłopak, przyzwyczaiłam się już do niego, ale nie zniosłabym go jako mojego syna i nie miałabym siły wychowywać syna z takim usposobieniem”. Trzecia odpowiedź mniej więcej pokrywała się z dwoma poprzednimi. Drugim powodem rezygnowania z potomstwa jest postawa konsumpcyjna, czyli: jak najwięcej brać z życia, a z siebie dawać jak najmniej wysiłku. Woli się podróże na Hawaje lub po Europie niż dzieci. Nasuwa się stąd wniosek, że u młodych małżeństw nie ma prawdziwej miłości. Prawdziwa miłość małżeńska bowiem z natury swej jest miłością płodną i jej makiem jest owoc w postaci potomstwa. Przeciwieństwem tego jest samolubstwo — żyć tylko dla siebie. Owszem, prawdą jest, że na całym świecie co minutę rodzi się średnio 150 osób, dziennie więc 220 tysięcy, a rocznie 80 milionów.

Niewątpliwie to jest dużo. Jeśli jednak weźmie się pod uwagę, że dziennie znowu umierają tysiące ludzi, to co by się stało, gdyby wszystkie małżeństwa odmówiły pełnienia swych zadań? Gdzie wówczas zadanie postawione przez Stwórcę: “Bądźcie płodni i rozmnażajcie Się” (Rdz 1, 28)? Gdzie wtenczas jakiś przyrost i rozwój świata? Gdzie także równowaga biologiczna społeczeństwa? W obawie o przyszłość państwa, rząd np. na Węgrzech już bije na alarm, że za kilkanaście lat w kraju tym będzie tylko około 9 mln mieszkańców, czyli o pół miliona mniej niż obecnie. Takimi samymi obawami przejęty jest rząd hiszpański, ponieważ w ostatnich latach nastąpił tam spadek urodzeń o 30 procent. Służba więc prokreacji jest tak ważnym obowiązkiem małżeństwa, ze mężczyźni i kobiety, którzy by z góry wykluczali ten cel, nie mogą ważnie zawrzeć małżeństwa sakramentalnego. Jest już mowa m.in. o tym, że z powodu lęku „przed dzieckiem, już “dziś niektóre narody chylą się ku śmierci. A nie są to narody biedne, lecz bogate”. Dzieje się zaś tak dlatego, że — w tym miejscu przytaczają słowa Ojca św. Jana Pawła II — “w krajach bogatych nadmierny dobrobyt i nastawienie konsumpcyjne (. –) odbierają małżonkom wielkoduszność i odwagę do przekazywania życia nowym istotom ludzkim: w ten sposób życie bywa często pojmowane nie jako błogosławieństwo, lecz jako niebezpieczeństwo, przed którym należy się bronić”.

W dzisiejszym świecie odchodzącym od Boga, niełatwo jest wyzwolić się z fałszywych stereotypów odnoszących się do rodzicielstwa, jakie współczesny świat narzuca milionom Ludzi.

Bogdan Koral Konikowski

10 lutego jest dniem wyrażania hołdu i narodowej pamięci o obywatelach polskich deportowanych w latach 1939-1956 na Syberię, do Kazakstanu i innych republik byłego Zwiazku Sowieckiego. Dzień ten jest wyrazem szacunku dla ich męczeństwa oraz wierności ideałom wolności. Bóg, Honor i Ojczyzna, to wartości, za które poświęcali swe życie. Jest wyrazem patriotyzmu i pamięci o tragedii setek tysięcy dzieci i rodzin polskich wywiezionych w głąb Rosji przez sowiecki reżym komunistyczny. W tym dniu w całej Polsce odbywają się uroczystości upamietniajace 80 rocznicę pierwszej masowej deportacji Polaków na Syberię. Obchody rozpoczną się mszą świętą w intencji zesłańców, ich rodzin oraz Ojczyzny. Delegacje Sybirakow złożą wiązanki kwiatów pod pomnikami i krzyżami pamieci.

Sowieckie wywózki na wschód były jedną z najcięższych zbrodni dokonanych na narodzie polskim. Pierwszą, a zarazem największą masową wywózkę przeprowadzono 80 lat temu. 10 lutego 1940 roku NKWD rozpoczęło akcję, wskutek której ze wschodnich ziem Rzeczypospolitej na Sybir wywieziono ponad 220 tys. Polaków. Bardzo wielu z nich zginęło z powodu głodu, chorób oraz nieludzkich warunków obozowego życia i katorżniczej pracy.

Wywożeni przez NKWD Polacy trafiali do północnych regionów ZSRS, w okolice Archangielska oraz do Irkucka, Kraju Krasnojarskiego i Kazachstanu. Historycy nie są zgodni co do liczby wywiezionych Polaków. Brakuje dokumentów, na podstawie których można by ją dokładnie określić. Obecnie podawana przez historyków liczba oscyluje wokół 1 mln osób. Wywózki trwały jednak jeszcze w latach powojennych. Wówczas do łagrów wywożono głównie żołnierzy podziemia niepodległościowego. Bardzo wielu z wywiezionych Polaków, zginęło z powodu głodu, chorób oraz nieludzkich warunków obozowego życia i wyczerpującej pracy. Według analiz historyka Stanisława Rymaszewskiego piekło sybiru przeżyło jedynie 35 procent wywiezionych. Po zakończeniu wojny, sowieckie wywózki stały się przedmiotem prokuratorskich śledztw.

Sybiracy przybywający do ojczyzny byli ludźmi schorowanymi, wycieńczonymi morderczymi pracami, niedożywionymi i po wielu negatywnych przeżyciach, dlatego potrzebowali zrozumienia zarówno państwa jak i reszty społeczeństwa. Wielu z nich cierpiało na depresje nie mogąc zapomnieć o syberyjskich przeżyciach. Bardzo znaczącą rolę, niosącą pomoc i ukojenie dla repatriantów na terenie odradzającego się państwa sprawował Kościół Katolicki. Cechą bardzo znamienitą dla całej społeczności Sybiraków jest fakt ich głębokiej wiary, przejawiającej się nie tylko w uczestnictwie w nabożeństwach, ale również w czynach i postępowaniu.

Najlepszym tego przykładem jest wybaczenie Rosjanom tego, co przez nich wycierpieli na rzecz obecnego pokoju, ale również stosunek do życia jako najwyższej wartości oraz do rodziny, w której wychowywali swoje dzieci w duchu zasad chrześcijańskich i patriotycznych. „

Sybiracy poprzez lata spędzone na zesłaniu nabyli również bardzo przydatne cechy, które potem przydały im się po powrocie nie tylko do Polski. Ciężkie warunki bytowania i dążenie do przetrwania ukształtowały wśród nich zaradność życiową, liczenie wyłącznie na siebie, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, gospodarność, oszczędność, pracowitość. Na zesłaniu powstał również u wielu młodych ludzi, z wielkim uporem wpajany przez rodziców, system wartości, w którym czołowe miejsca zajmowały: religia chrześcijańska, patriotyzm, szacunek dla wiedzy i nauki.

Republika Kazachstanu w coraz większym zakresie pomaga też polskim instytucjom zajmującym się upamiętnianiem miejsc spoczynku i historią Polaków deportowanych przez władze sowieckie m.in. na tereny tego kraju. Dzięki przychylności władz Kazachstanu, na jego terenie poświecono już 4 polskie cmentarze, na których spoczywają tysiące polskich zesłańców. Na terenie Kazachstanu  trwają poszukiwania kolejnych cmentarzy Polaków, którzy zmarli w wycięczenia, głodu lub zostali zamordowani podczas katorgi w sowieckich łagarach i kołchozach. Ogromną trudność sprawia fakt, iż  takie cmentarze władze radzieckie likwidowały i zacierały po nich ślady np. stawiając w ich miejscu chlewnie.

Sybiracy dzisiaj, a jest ich już coraz mniej tez w naszej Polonii, należą do tej cząstki społeczeństwa, która przez trudne i ciężkie losy życia stała się najbardziej patriotyczną. Na zesłaniu doświadczyli, co znaczy kochać Ojczyznę – Polskę i tęsknić za nią. Bóg pozwolił im wydostać się z tego ziemskiego piekła – by uczyli miłości do Ojczyzny nas wszystkich, a zwłaszcza najmłodsze pokolenie. Dowody okrucieństwa zbrodniczego systemu komunistycznego powinny pobudzać w młodym pokoleniu zachętę do działania przeciwko niesprawiedliwości, okrucieństwu i przemocy. Sybiracy są żywym świadectwem martyrologii narodu, ale tez siły i woli przetrwania, które powinny być cenną lekcją historii i patriotyzmu dla obecnych i przyszłych pokoleń Polaków..

Bogdan Koral Konikowski