Środowisko polonijne w Grande Prairie jest liczne i prężne, ale kolebką polskiego osadnictwa na tych terenach jest miejscowość Webster. W niedzielę 19 czerwca br. odbędzie się tam tradycyjny odpust dla uczczenia pamięci Polskich Pionierów na tych terenach. Pierwszym Polakiem, który osiedlił się na tych terenach był Franciszek Durda w roku 1912.
Grande Prairie – jedno z większych miast Alberty jest położone w odległości 455 km. na północny zachód od Edmonton w malowniczej krainie Peace River. W tym roku Grande Prairie celebruje 58 lat nadania praw miejskich. W roku 1958 miasto liczyło około 8 tys. mieszkańców a obecnie jest ponad 50 tyś. i w ciągłe dynamicznym rozwoju, dzięki bogatym zasobom ropy naftowej i gazu ziemnego na przyległych terenach.
Od roku 1927 do Webster zaczęło przyjeżdżać wielu polskich pionierów, i w krótkim czasie ich liczba wzrosła do 60. Przyjeżdżali tutaj z rożnych terenów Polski z nadzieją znalezienia pracy i chleba. Lata 30 w Kanadzie to duży kryzys ekonomiczny. Chroniczne bezrobocie zaostrzało podział i sprzeczności społeczne. Większość mężczyzn opuściła swoje rodziny w poszukiwaniu pracy. Na kobietach wisiał ciężar utrzymywania domu, wychowania dzieci. W wielu przypadkach kobiety zajmowały się myślistwem, zbieraniem jagód i pomaganiu mężom przy karczowaniu lasu. Po wielu latach ciężkiej pracy, poświęcania i trudności, Polscy osadnicy przekształcili Webster w dobrze zorganizowaną i prosperującą miejscowość. Siłą moralną pomagającą przetrwać było coś, co przywieźli ze sobą z ojczystego kraju – głęboką, niezachwianą wiarę w Boga.
W roku 1930 w. Grande Prairie został wybudowany pierwszy katolicki kościół. Francuscy Ojcowie Oblaci z Grande Prairie byli pierwszymi kapłanami, którzy odprawiali Msze św. dla polskich pionierów. Ksiądz F. Shalla, Polak urodzony w Kanadzie mówiąc dobrze po polsku, często przybywał do polskiej wioski z wizytą i pomocą duszpasterską. W sierpniu 1938 roku do Webster przyjechał ksiądz Joachim Michałowski, który dwa lata wcześniej był wyświecony w Polsce. Na prośbę księdza Antoniego Sylli, Biskup Henri Routhier nominował go na proboszcza w nowo wybudowanym kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ksiądz Michałowski odegrał bardzo ważną role w życiu środowiska organizując polską bibliotekę i polskie Towarzystwo w Webster. Był on prawdziwym przywódcą duchowym dla nowych osadników w ich trudnych chwilach przez 13 lat. Ksiądz Michałowski zawsze dziękował Bogu za łaskę i dar, że mógł posługiwać polskim pionierom w Webster. W tamtym czasie ludzie pomagali sobie wzajemnie. Rodzina Hnarczyk była bardzo pomocna dla nowych osadników w tłumaczeniach na język angielski, jako że byli wykształceni na tym terenie i biegle posługiwali się językiem polskim i angielskim. Wspólnym wysiłkiem wybudowano szkole, która była nadzorowana przez Talie Grotkowską a pozniej Polską świetlicę, gdzie odbywały się tradycyjne polskie obrzędy świąteczne. Miejsce służyło również do zabaw i spotkań towarzyskich. Lepsze czasy dla Webster zaczęły się w czasie drugiej wojny światowej, kiedy zaczęto budować drogę na Alaskę. Wielu ludzi znalazło tam dobrze płatną prace przy karczowaniu lasu. Wiele rodzin, szczególnie młodych już więcej nie wracało na farmę do Webster, znajdując zatrudnienie i lepsze zarobki w miastach. W roku 1956 ksiądz Józef Lucas zastąpił księdza Michałowskiego i postanowił wybudować Grotę w pobliżu kościoła. Wkrótce Grota stała się corocznym miejscem pielgrzymek polskich osadników z okolicy Peace River dla uczczenia Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej. Niefortunnie 28 lipca 1964 roku wyładowanie atmosferyczne w czasie burzy spowodowało zapalenie się kościoła, który spłonął doszczętnie i nigdy nie został odbudowany. Stary Polski cmentarz w pobliżu spalonego kościoła został opuszczony, ale odbudowany na 100 rocznicę osadnictwa polskiego w Albercie. Dom, w którym mieszkał ksiądz Michałowski został przeniesiony w pobliżu Groty i przeznaczony na muzeum polskich pionierów. Grota jest starannie pielęgnowaną, i jest miejscem corocznych pielgrzymek odpustowych.
25 czerwca 1995 r. na Grocie odsłonięto tablice upamiętniającą 100 rocznicę Polskiego Osadnictwa w Albercie. Tę doniosłą uroczystość zaszczycił swą obecnością ksiądz Michałowski. W lutym 2002, w wieku 98 lat zmarł Antoni Wozniak jeden z najdłużej żyjących pionierów z terenu Peace River. Biografia rodziny Wozniaków oddaje obraz, z jakimi trudnościami borykali się polscy pionierzy na tamtych terenach. Mimo wielu trudności i rozczarowań do końca życia pozostali wierni wartościom, które przywieźli z kraju ojczystego. Antoni Wozniak przez wiele lat brał aktywny udział w działalności Towarzystwa Polsko-Kanadyjskiego i przyczynił się do sponsorowania wielu polskich emigrantów i uchodźców. Antoni Wozniak, kiedyś powiedział, że mimo trudności i niepowodzeń w nowym kraju, nigdy nie żałował decyzji wyjazdu z Polski w roku 1930. Rodzina, która została w Polsce na Wołyniu została zamordowana w kilku miesiącach po jego wyjeździe. Później w roku 1939 nastąpiła okupacja sowiecka. W Kanadzie nigdy nie tracili nadziei na lepsze czasy, które się spełniły.
Nie sposób wymienić wszystkich mieszkańców Webster, którzy poświęcili się dla wspaniałego rozwoju tej Polskiej Osady. Wszyscy zachowali głębokie poczucie więzi i współodpowiedzialności, jak w jednej wielkiej rodzinie. Zachowali swoją polskość, swój język, znaczenie swojej historii, kultury i tradycji. Wszyscy też utrzymali religię katolicką zachowując specjalne nabożeństwo do Matki Boskiej Królowej Polski. Wszyscy stali się dobrymi obywatelami Kanady, wnieśli znaczny wkład w rozwój życia ekonomicznego, kulturalnego i religijnego w tym kraju, za co zasługują na duże uznanie.
Nasza obecność na dorocznym odpuście w Webster 19 czerwca br. będzie wyrazem oddania hołdu pionierom, którzy zmienili oblicze tej ziemi, wraz z podziękowaniem dla Towarzystwa Polsko-Kanadyjskiego w Grande Prairie za chlubną pracę na rzecz utrzymania polskości, naszej kultury i tradycji narodowych.
Przygotowal: Zygmunt Cynar, Polonia Edmonton News.
PS. Towarzystwo Polsko Kanadyjskie w Grand Prairie serdecznie zaprasza na coroczną Mszę Świętą odpustową w Webster k. Grande Prairie, która odbędzie się 19 czerwca o godzinie pierwszej po południu przy Grocie w Webster. Uroczystą Mszę zakończymy obiadem przygotowanym przez tutejszą Polonię. Organizacje lub osoby prywatne zainteresowane przyjazdem prosimy o zgłoszenie się do prezesa KPK p. Janusza Tomczaka, numer telefonu 780 722-4426 lub bezpośrednio do Jagody Wilk, telefonicznie 780-832-3286 lub e-mailowo wilkr5@hotmail.com Jeszcze raz serdecznie zapraszamy do wspólnej modlitwy.
