Polska Szkoła im. Henryka Sienkiewicza w Edmonton w Kanadzie powstała w 1954 roku i od pierwszych lat pracy miała szczęście, że kierowały nią kobiety z pasją , energiczne, oddane swojej pracy. Pionierką była Wanda Burska – jedna z inicjatorek powołania sienkiewiczowskiej placówki i organizatorka pracy szkoły od podstaw. W 1964 roku kierowanie szkołą przejęła Maria Chrzanowska – wieloletnia nauczycielka i animatorka harcerstwa w Edmonton, a 23 lata później Alicja Stasiak- Teletyńska propagująca współpracę szkoły z organizacjami polonijnymi. W 2001roku dyrektorką szkoły została Krystyna Dembowska, która dwadzieścia lat później w 2021roku świętuje jubileusz dwudziestolecia pracy na stanowisku kierowniczym w najstarszej sobotniej szkole polskiej w Edmonton.

Krystyna Dembowska urodziła się 15 grudnia 1948 roku w Kuriankach. Od kiedy pamięta chciała być nauczycielką. Była najstarszym dzieckiem w rodzinie, więc posłuszne młodsze rodzeństwo sadzała przy ławie i dawała zadania do wykonania, a nieposłusznego brata wysyłała do kąta. Zaraz po ukończeniu Liceum Pedagogicznego w Augustowie podjęła prace w szkole podstawowej w Radziach, powiat Mońki. Od początku praca z dziećmi dawała jej dużo radości, dlatego systematycznie poszerzała swoją wiedzę na kursach doskonalących i na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu w Gdańsku , gdzie ukończyła studia wyższe wybierając nauczanie początkowe. Szybko dostrzeżono jej umiejętności organizacyjne i po pięciu latach pracy została kierownikiem filii przy Zbiorczej Szkole Ośmioklasowej we Wroceniu, a potem zastępcą dyrektora Szkoły Ośmioklasowej w Czerniewie, województwo gdańskie . Z pasją i werwą organizowała i prowadziła drużyny harcerskie, kolonie i zimowiska. Za swoją pracę otrzymała nagrody przyznane przez Wydział Kultury i Oświaty w Mońkach, przez Kuratorium Oświaty i Wychowania w Gdańsku, Ministerstwo Oświaty i Szkolnictwa Wyższego w Warszawie.

Trudne chwile przeżyła w czasie stanu wojennego. Mąż Antoni przebywał poza krajem, została sama z dwojgiem małych dzieci , a w szkolnej klasie, w której uczyła, zamiast ławek leżały starannie ułożone 34 karabiny i materace stacjonującego tam wojska . Po pięciokrotnej odmowie wydania paszportu otrzymała w ramach łączenia rodzin tzw. bilet w jedną stronę i przyleciała z dziećmi 6 grudnia 1983 roku do męża, do miasta Red Deer w kanadyjskiej prowincji Alberta. Rok później założyła i prowadziła w Red Deer Sobotnią Szkołę Polską im. Marii Konopnickiej. W następnym roku przeprowadziła się z rodziną do Edmonton, gdzie włączyła się w działalność Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju. Zdobyła wszystkie stopnie instruktorskie, a prowadzony przez nią Hufiec Harcerek „Młody Bór” w Edmonton należał do czołówki harcerstwa w Kanadzie. Organizowała i prowadziła Harcerskie Akcje Letnie w Stanicy „Kopernik”, w których uczestniczyli również harcerze z bratniego Hufca Harcerzy „Pomorze” w Edmonton i harcerze z Calgary, Vancouver, Saskatoon. Urządzała biwaki zimowe i wiosenne, szkolenia harcerzy, kominki zuchowe i obchody Dni Myśli Braterskiej dla Polonii w Edmonton. Harcerki z Hufca „ Młody Bór” uczestniczyły w niezliczonej ilości akcji charytatywnych, w uroczystościach polonijnych, państwowych , religijnych, pomagały w ich prowadzeniu i przygotowaniu. O ich dokonaniach pisała artykuły do czasopisma harcerskiego „Wici”.

W 1987 roku rozpoczęła pracę w Polskiej Szkole im. Henryka Sienkiewicza w Edmonton. Po czternastu latach 19 czerwca 2001 roku została mianowana przez Kongres Polonii Kanadyjskiej, Okręg Alberta dyrektorem tej szkoły. Od tego czasu podjęła intensywne działania, których celem było poszerzenie i uatrakcyjnienie pracy placówki. Szkoła rozbudowała ofertę edukacyjną wprowadzając dziewiątą klasę, a w 2003 roku po rozszerzeniu nauczania o klasy szkoły średniej – Polish 15, 25, 35 – została zarejestrowana jako Akredytowana Szkoła Polska z możliwością udzielania 5 kredytów za klasę 10, 11, 12. Wśród propozycji szkoły znalazło się przedszkole, klasa dla dorosłych, którzy nie znają języka polskiego, klasa dla dzieci w wieku 8-13 lat nie mówiących po polsku. Dyrektor wprowadziła zajęcia plastyczne, teatralne, współtworzyła „Teatr Braci Grimm”, gazetkę szkolną „Długopis Sienkiewicza”, zachęcała uczniów do udziału w konkursach organizowanych przez Fundację im. Władysława Reymonta i Związek Nauczycielstwa Polskiego w Kanadzie, Stowarzyszenie Wspólnota Polska, szkoły w Polsce. Uruchomiła warsztaty szkoleniowe dla nauczycieli, które pomagały w wyborze podręczników, programów i doskonaliły nauczanie. Ukończyła trzyletni pedagogiczny kurs doskonalący na University of Alberta i dzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem z nauczycielami, wśród których nie brakowało jej uczennic, absolwentek Polskiej Szkoły im. Henryka Sienkiewicza. Od 2012 roku do wybuchu pandemii Covid-19 organizowała i współprowadziła kolonie letnie „Poznaj Polskę ” utworzone dla dzieci ze wszystkich szkół polonijnych w Edmonton . Cieszyły się one dużym zainteresowaniem z uwagi na ciekawy i atrakcyjny program. Poprzez taniec, zabawę, śpiew, sport dzieci poznawały historię, geografię, kulturę, tradycje polskie i pogłębiały znajomość języka polskiego.

Od pierwszych lat pobytu w Edmonton Krystyna Dembowska nawiązała współpracę z wieloma organizacjami polonijnymi. W Związku Nauczycielstwa Polskiego w Kanadzie pełniła funkcję członkini zarządu, a obecnie jest koordynatorką ZNP na Zachodnią Kanadę. Od kilku lat popularyzuje dokonania szkół polonijnych w Edmonton na łamach nauczycielskiego czasopisma „Myśl”. W 2018 roku znalazła się wśród delegatek ZNP w Kanadzie na V Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy. Przez 20 lat na stanowisku dyrektorki szkoły współpracowała z Kongresem Polonii Kanadyjskiej Oddział Alberta, Towarzystwem Polsko- Kanadyjskim w Edmonton, Parafią Różańca Świętego, Rycerzami Kolumba i Stowarzyszeniem Kombatantów Polskich Koło Nr 6. Przedstawiciele tych i innych organizacji polonijnych należą od wielu lat do przyjaciół, sprzymierzeńców i darczyńców szkoły.

Za pracę na rzecz Polonii w Edmonton otrzymała wyróżnienia, podziękowania, dyplomy uznania. Wśród nich jest złota i srebrna odznaka ZNP w Kanadzie, srebrna odznaka KPK w Kanadzie, odznaki z okazji 75-lecia i 100-lecia ZHP poza granicami Kraju, dyplomy uznania z International and Heritage Languages Association za działalność na rzecz szkół etnicznych i organizowanie Międzynarodowych Dni Języka Ojczystego dla szkół etnicznych w Edmonton. W 2017 roku otrzymała od Fundacji Władysława Reymonta w Kanadzie wyróżnienie za aktywną pracę wolontariuszki na rzecz polskiej społeczności i Medal Komisji Edukacji Narodowej przyznany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Krystyna Dembowska przez dwadzieścia lat łączyła pracę zawodową w laboratorium na University of Alberta z życiem rodzinnym, z działalnością w harcerstwie, w sobotniej szkole, w organizacjach polonijnych w Kanadzie. Udało jej się przetrwać trudne chwile, pokonać problemy i zmęczenie dzięki pasji, determinacji, pracowitości i olbrzymiemu wsparciu rodziny. Podporą i ostoją był przez 49 lat wspólnego życia mąż Antoni Dembowski. Popierał plany, projekty żony, pomagał w zdobywaniu funduszy na utrzymanie szkoły. Wspierał w przygotowaniach niezliczonych uroczystości harcerskich, szkolnych, polonijnych, a w sytuacjach kryzysowych wkładał strój Mikołaja i wręczał uczniom świąteczne prezenty. Pomocą służył syn Cezary Dembowski i jego żona Anetta związani z harcerstwem polonijnym i z ludowym zespołem tanecznym „Polonez”, synowie Jacek i Krzysztof z żonami oraz nauczycielki i ich rodziny, rodzice uczniów, Siostry Służebniczki Najświętszej Maryi Panny z Parafii Różańca Świętego i wielu innych, bez wsparcia których nie udałoby się wychować w duchu polskości kolejnych pokoleń Polaków w Edmonton.

Jubileusz 20 lat pracy na stanowisku dyrektora Polskiej Szkoły im. Henryka Sienkiewicza jest okazją do podziękowań za zaangażowanie, determinację i skuteczność w budowaniu placówki dostosowanej do potrzeb i oczekiwań dzieci, ich rodziców. To czas na złożenie wyrazów uznania i wdzięczności za szkołę aktywną w środowisku polonijnym i przyjazną dla uczniów i nauczycieli. To sposobność do złożenia gratulacji i życzeń wytrwałości i kolejnych sukcesów w propagowaniu języka, tradycji, kultury polskiej w Edmonton.

Teresa Zejda

Polonijna Agencja Informacyjna 5 XI 2021